نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین رهنمائی ¹
• محمدعلی سوهانی ²

¹ دانشگاه تهران/ دانشکده معارف و اندیشه اسلامی

² دانشگاه تهران/ دانشکده معارف و اندیشه اسلامی/ مدرسی مبانی نظری اسلام

چکیده

یکی از مسائل مهم که در کتاب تهافت الفلاسفه، غزالی به آن پرداخته است بحث علم الهی است. از جمله فلاسفه‌ای که نظرات مهم و اختصاصی در باب علم الهی دارد ملاصدرا است. لذا در این مقاله به نقد آن از منظر ملاصدرا خواهیم پرداخت. حال باید دید که آیا اشکالات غزالی بر نظر ملاصدرا در علم الهی وارد است؟ صدرا چه تقریری از علم الهی دارد؟ نتایج به دست آمده به این شرح است: 1. وقتی وجود در نهایت شدت باشد و حیثیت عدمی در او نباشد، چیزی از او پنهان نخواهد بود، چون علم واجب هم وزن وجود اوست. 2. فاعلیت واجب الوجود به نحو فاعلیت بالعنایه است که از اختیار برخوردار است. 3. براساس اصیل بودن وجود و تشکیک وجود، مراتب نازله و متوسطه، بدون لزوم کثرت، در اعلی مرتبه حضور دارند. 4. علم حضوری خدا به خودش منشاء علم حضوری به ماعدا است. 5. علم خداوند به وجود اشیا عین وجود آنها است. باید اشاره کرد که روش تحقیق در این مقاله کتابخانه‌ای است و از لحاظ رویکرد، عقلی و انتقادی است.

کلیدواژه‌ها

• غزالی
• تهافت الفلاسفه
• علم الهی
• حکمت متعالیه
• ملاصدرا

عنوان مقاله [English]

Examining Ghazali's problems about divine knowledge in the book Tahaft al-Falasafeh from the perspective of transcendental wisdom

نویسندگان [English]

• Hossein rahnamaei ¹
• mohammadali sohani ²

¹ University of Tehran/Faculty of Islamic Studies and Thought

² University of Tehran/Faculty of Islamic Education and Thought/Theoretical Foundations of Islam Seminary

چکیده [English]

One of the important issues discussed by Ghazali in the book Tahaft Al-Falasafah is the issue of divine knowledge. Mulla Sadra is one of the philosophers who has important and specific opinions about divine science. Therefore, in this article, we will criticize it from Mulla Sadra's method. Now, it should be seen if Ghazali's problems are related to Sadr al-Maltahin's method in divine science. What is Sadra's new interpretation of divine knowledge? The results obtained are as follows: 1. When existence is extremely intense and there is no dignity in him, nothing will be hidden from him, because obligatory knowledge is in the weight of his existence. 2. Wajib al-Wujud activity is in the form of al-Anaya activity, which has discretion. 3. Based on the originality of existence and creation of existence, the lower and middle levels are present in the higher level without the necessity of plurality. 4. The presence knowledge of God is the origin of the presence knowledge of Ma'ada. 5. God's knowledge of the existence of things is the same as their existence. It should be noted that the research method in this article is a library and in terms of approach, it is rational and critical.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ghazali
• Tahaft Al-Falasafah
• Divine Knowledge
• Transcendent Wisdom
• Mulla Sadra