نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• ابراهیم بختیاری

جامعه المصطفی (ص)العالمیه

چکیده

این پژوهش به بررسی نظام مند و عمیق ارتباطات اعتقادی میان فرقه کیسانیه و جریان اهل حق می پردازد. این پژوهش از حیث روش شناسی مبتنی بر تحلیل محتوای انتقادی متون اصلی و بررسی تطبیقی آراء متکلمان و فرقه شناسان اسلامی است. با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با اتکا به منابع دست اول متون کلامی ، فرقه شناسی و تاریخی ، این مطالعه در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که آیا ادعای تاثیرپذیری یا انشعاب اهل حق از کیسانیه از پشتوانه علمی و مستندات تاریخی برخوردار است؟ برای نیل به این هدف، پژوهش حاضر با رویکردی انتقادی به بررسی پنج محور اساسی اعتقادی شامل: ۱- نظریه حلول ذات الهی، ۲- باور به تجسد فرشتگان، ۳- آموزه تناسخ روح، ۴- اعتقاد به امامت سه گانه، و ۵- روش تأویلی در عبادات پرداخته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که علیرغم وجود برخی مشابهت های سطحی، تفاوت های بنیادین در مبانی الهیاتی، سیر تاریخی، ساختار تشکیلاتی و نظام عبادی این دو جریان، ادعای ارتباط آنها را با چالش های جدی مواجه می سازد.

کلیدواژه‌ها

• کیسانیه"؛ اهل حق"؛ حلول"؛ تناسخ"؛ تجسد فرشتگان"؛
• "؛ تأویل عبادات

عنوان مقاله [English]

Critique and Examination of the Kaysanite Origin Theory of Ahl-e Haqq

نویسنده [English]

• ebrahim bakhtiari

almostafa university

چکیده [English]

Abstract

This research systematically and deeply investigates the doctrinal connections between the Kaysanite sect and the Ahl-e Haqq movement. Methodologically, the study is based on a critical content analysis of primary texts and a comparative examination of the views of Islamic theologians and sectarian scholars. Using a descriptive-analytical research approach and relying on first-hand theological, sectarian, and historical sources, this study seeks to answer the fundamental question: Does the claim of Ahl-e Haqq’s influence by or schism from the Kaysanites have a solid scholarly and historical basis?

To achieve this objective, the present research critically examines five key doctrinal aspects:

1. The theory of divine incarnation (ḥulūl al-dhātī),

2. The belief in the embodiment of angels,

3. The doctrine of metempsychosis (tanāsukh al-rūḥ),

4. The belief in triple imamate,

5. The hermeneutical approach to worship.

The findings indicate that, despite some superficial similarities, fundamental differences in theological foundations, historical development, organizational structure, and ritual practices between the two movements pose serious challenges to the claim of their interconnection

کلیدواژه‌ها [English]

• Kaysanites"؛ Ahl-e Haqq"؛ Divine Incarnation "؛ Metempsychosis"؛ Embodiment of Angels"؛
• "؛ Hermeneutical Interpretation of Worship