نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ناصر خزائی ¹
• سید محمد رضوی ²
• سیده فاطمه هاشمی ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.

² استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³ استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.

چکیده

از جمله مباحثی که در حوزه قرآن‌پژوهی مطرح است بحث خلیفه‌الله است که در قرآن کریم چندین بار این واژه با صیغه‌های متفاوت آمده است این تحقیق با استفاده از شیوه توصیفی تحلیلی و مراجعه به کتب لغت و تفاسیر قرآن کریم و مراجعه به احادیث معصومین (ع) فراهم آمده و در پی پاسخ به این سؤال است که واژه خلیفه از حیث مفهومی و با توجه به قرائن به چه معناست و آیا مصادیق آن فقط انبیاء و ائمه ممعصومین هستند یا هرکسی که بعد از پیامبر رهبری جامعه اسلامی را به دست به گیرد.. نتیجه حاصل از آن این است که خلیفه‌الله در هر عصری از جانب خداوند متعال معین و منصوب است و همواره زمین از حجت و خلیفه الهی خالی نیست. ازجمله دلایل این ادعا این است که در قرآن کریم این واژه خاص انبیا و اولیای الهی بکار رفته است. ازنظر قرآن کریم چون خلیفه الهی علم اسماء را از خداوند متعال دریافت نموده و با فضیلت علم و عصمت به مقامی رسیده که به امر خداوند متعال مسجود فرشتگان و به عالی‌ترین جایگاه در عالم خلقت رسیده یعنی مقام خلافت الهی در زمین که این امر جز با اراده حضرت حق امکان‌پذیر نیست. لذا افراد دیگر از جامعه بشری شایستگی منصب مقام خلافت خداوند را ندارند.

کلیدواژه‌ها

• مصداق
• مفهوم
• خلیفه‌الله
• روایات
• انبیاء
• اولیا

عنوان مقاله [English]

Comparison of the word "Khalifa" from the point of view of Muhaddith and Fariqin commentators

نویسندگان [English]

• Naser Khazaei ¹
• Seyed Mohamad Razavi ²
• Seyedeh Fatemeh Hashemi ³

¹ Doctoral student of Quran and Hadith Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

One of the topics that is discussed in the field of Quranic research is the issue of Khalifahullah, which is mentioned several times in the Holy Quran with different forms. It has been provided and the answer to this question is sought, what does the word caliph mean conceptually and according to the evidence, and are its examples only the infallible prophets and imams or anyone who takes over the leadership of the Islamic community after the Prophet. The result of that is that the Caliph of Allah is determined and appointed by God Almighty in every age, and the earth is not always devoid of God''s authority and Caliph. Among the reasons for this claim is that in the Holy Qur''an this special word for prophets and divine saints is used. According to the Holy Qur''an, as a divine caliph, he received the knowledge of names from God Almighty, and with the virtue of knowledge and infallibility, he reached a position that, at the command of God Almighty, the prostrate angels and reached the highest position in the world of creation, that is, the position of divine caliphate on earth, which is only by will. Hazrat Haq is not possible. Therefore, other people from the human society do not deserve the position of God''s caliphate.

کلیدواژه‌ها [English]

• Example
• meaning
• Caliph Allah
• hadiths
• prophets
• saints