نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید محسن حسینی ¹
• عبدالله صلواتی ²
• کاظم هانی ³

¹ دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی تهران

² استاد فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی تهران

³ دانش آموخته دکتری فلسفه غرب دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در اینکه خواجه نصیر آثاری را به نام بزرگان اسماعیلیه به رشته تحریر درآورده است و در آن کتاب‏ها به مدح و ستایش بزرگان این فرقه پرداخته تردیدی نیست. همچنین احتمال جدی وجود دارد که او در مدت حضورش میان اعضای این فرقه رساله‏هایی در تأیید باورهای اعتقادی ایشان نگاشته باشد. اما خواجه دانشمندی مسلمان از شیعه دوازده امامی محسوب می‏شود و براساس مسئولیت اخلاقی مکلف به پاسداشت صحت عقاید هم کیشان خود است و اخلاقا نمی‏تواند عقاید فرقه منحرف را تایید و ترویج کند. از بیان صریح او در دیباچه بازنویسی شده اخلاق ناصری که اولین اثر وی در مدت اقامتش میان اسماعیلیان است چنین برمی‏آید که آزادی در انتخاب و اختیار در عمل که از شروط اصلی مسئولیت اخلاقی محسوب می‏شود در مدت حضور خواجه در میان این فرقه برای او وجود نداشته است. از این رو  نمی‏توان او را مسئول تبعات احتمالی نگارش آن کتاب‏ها در تأیید باورهای این فرقه دانست. در نهایت شاید بتوان گفت این پرسش اخلاقی، سؤال زمانه خواجه نصیر نبوده است و احتمالا او و مخاطبان هم‏عصرش چنین شرایطی [ یعنی تنگنایی اخلاقی که خواجه در آن قرار داشت] را رویه‏ای رایج می‏دانستند و بنابراین او نیازی به توضیح اجزا رفتار خویش نمی‏دیده است.

کلیدواژه‌ها

• خواجه نصیر
• اسماعیلیان
• مسئولیت اخلاقی
• رسائل اسماعیلیه خواجه نصیر
• کانت

عنوان مقاله [English]

Evaluating the moral responsibility of Khwaja Nasiruddin Tosi In writing religious works according to the beliefs of the Ismaili sect

نویسندگان [English]

• seyyed mohsen hosseini ¹
• salavati abdollah ²
• kazem hani ³

¹ ph.d student in philosophy dewpartment in shahid rajaii university

² استاد فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی تهران

³ دانش آموخته دکتری فلسفه غرب دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده [English]

Tusi wrote works in the name of Ismaili elders and in those books he praised the elders of this sect. There is also a serious possibility that during his presence in this sect, he wrote treatises confirming their religious beliefs. But tusi, a Muslim scholar, is considered to be one of the twelve Imami Shiites, and based on moral responsibility, he is obliged to protect the correctness of the beliefs of his fellow believers, and morally, he cannot approve and promote the beliefs of other sects. Based on our inference from the method of statistics and analysis and comparison of related data, in addition to his explicit statement in the rewritten preface of Akhlaq Naseri, it follows that freedom in choice and agency in action, which The main conditions of moral responsibility were not there during the time of Khwaja''s presence among this sect. Therefore, he cannot be held responsible for the possible consequences of writing those books in support of the beliefs of this sect.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Khwaja Nasir
• Ismailis
• moral responsibility
• Khwaja Nasir''s Ismaili messages
• Kant