نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن رفعت ¹
• سیدمحمدعلی حجازی ²

¹ دانشیار و عضو هیإت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه سلام الله علیها، قم، ایران

² استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

چکیده

چگونگی رابطه علم و فعل امام از مسائل مهم اعتقادی شیعه است. روایات تاریخی در مواردی(مانند علم برخی ائمه به چگونگی شهادت و در معرض قرار گرفتن برای شهادت) تنافی ظاهری فعل ایشان با برخی احکام مسلّم اسلامی (مانند حرمت قتل نفس) را نتیجه می‎دهد. عدم جامعیت پژوهش‌های موجود برای برون‎رفت از این تنافی و مخالفت با برخی اصول مسلّم اعتقادی و فقهی شیعه، دستیابی به نظریه صحیح در موضوع مذکور را ضروری می‌سازد. تحقیق حاضر برپایه روش توصیفیـ تحلیلی مبتنی بر روایات شیعی در تلاش است براساس رابطه میان مراتب وجودی و علم و فعل امام، تنافی فوق‌الذکر را رفع نماید. یافته‎ها نشان می‎دهد که حل تنافی مذکور به کشف کیفیت تأثیر مراتب وجودی امام بر حکم مترتب بر علم و فعل امام وابسته است. برخلاف اقرار عدّه‎ای که قیام امام حسین(ع) را صرفا بر اساس علم مرتبه نوری و الهی می‌دانند، صحیح این است که این علم به طرق عادی نیز ثابت شده است، لکن نمی‎توان توجیهی را که برای اقدام برخی امامان به شهادت گفته شده است، نسبت به اقدام امام حسین(ع) بیان نمود، یعنی فعل امام از جهت الهی متعلَّق تکلیف نیست و از جهت بشری متعلَّق تکلیف است.

کلیدواژه‌ها

• علم امام
• علم به شهادت
• علم و فعل امام
• مراتب علمی
• مراتب وجودی

عنوان مقاله [English]

A new approach in proving the influence of the imam's existence levels on the judgment of his knowledge and actions (A hadith answer to the challenge of contradicting the Imam's act and knowledge of martyrdom)

نویسندگان [English]

• mohsen rafat ¹
• Sayyed Mohammad Ali Hejazi ²

¹ Associate Professor, Department of Quran Science and Hadith, Hazrat-e Masoumeh University, Qom, Iran

² استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

چکیده [English]

The relationship between Imam's knowledge and action is one of the important issues of Shia belief. Historical narrations in some cases (such as the knowledge of some imams about how to martyrdom and being exposed for martyrdom) show the apparent contradiction of their actions with some Islamic Muslim rules (such as the sanctity of suicide). The lack of comprehensiveness of the existing researches makes it necessary to obtain the correct theory on the mentioned subject in order to get out of this contradiction and opposition to some Islamic religious and jurisprudential principles. The present research, based on the descriptive-analytical method based on Shia traditions, is trying to resolve the above-mentioned conflict based on the relationship between the levels of existence and the knowledge and deeds of the Imam. The findings show that the resolution of the aforementioned conflict is dependent on the discovery of the quality of the influence of the imam's existential status on the ruling based on the imam's knowledge and actions. Contrary to the confession of some researchers who consider the rise of Imam Hussain (a.s.) solely on the basis of light and divine science, it is correct that this science has also been proven in normal ways. However, it is not possible to explain the justification that has been given for the martyrdom of some imams, in relation to the action of Imam Hussain (a.s.), That is, the action of the Imam is not related to the duty from the divine point of view, but it is related to the duty from the human point of view.

کلیدواژه‌ها [English]

• Imam'؛ s knowledge
• knowledge of martyrdom
• Imam'؛ s knowledge and actions
• scientific levels
• existential levels