نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا آل بویه ¹
• علی بهاری ²
• سید محمود موسوی ³

¹ استادیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی قم، ایران

² دانشجوی دکترای فلسفه دین دانشگاه باقرالعلوم

³ دانشیار دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

اختفای الاهی چالشی نوپدید در فلسفه دین است. به طور خلاصه باورمندان به این دیدگاه می‌گویند اگر خدایی وجود داشته باشد باید خود را از چشم انسان‌ها پنهان نکند و به گونه‌ای روشن باشد که آدمیان بتوانند با او ارتباط برقرار کنند. اگر خدا وجود دارد و هدایتگر بشر است چرا خود را از چشم انسانها پنهان کرده و یا حداقل نشانه‌های بیشتری از حضور خودش را در اختیار آدمیان نگذاشته است؟ آیا ممکن نبود ما قرائن بیشتری از وجود و حضور خدا و نیز صحت گزاره‌های دینی در اختیار داشته باشیم تا دیگر کسی نتواند مدعی شود در پی یافتن حقانیت دین بوده و موفق نشده است؟ آیا ممکن نبود ما گزینه‌هایی مثل دیدن عالم برزخ، ارتباط با ارواح پس از مرگ و گفت‌وگو با اولیای دین را به صورت گسترده‌تر از اکنون در اختیار داشته باشیم تا شک و شبهه دینی‌مان از میان برود و یقینمان زیادتر شود؟ چگونه می‌توان «اختفای الاهی» را با هدایت‌گری او کنار هم گذاشت؟ آیا می‌توان آن دو را با هم جمع کرد و به دام تعارض هم نیفتاد؟ در این مقاله به روش توصیفی، تحلیلی تعارض هدایت‌گری خداوند و اختفای او بررسی شده و برای حل مشکل اختفاء، هدایت‌گری او به دو صورت «لازم» و «ممکن» تفسیر شده است.

کلیدواژه‌ها

• اختفای الاهی
• هدایت‌گری خداوند
• خداباوری
• وجود خدا
• خداناباوری

عنوان مقاله [English]

Guidance and divine concealment

نویسندگان [English]

• Alireza Ale Boyeh ¹
• Ali Bahari ²
• Seyyed Mahmoud Mousavi ³

¹ Assistant professor of the Islamic Sciences and Culture Academy, Iran

² PhD student in Philosophy of Religion, Baqirul Uloom University Qom, Iran

³ Philosophy and Kalam, Philosophy and Ethics, Bagheral Uloom University, Qom, Iran

چکیده [English]

The hiddenness of God is a new challenge in the philosophy of religion. In short, the believers of this view say that if there is a god, he should not hide himself from the eyes of humans and should be clear in such a way that humans can communicate with him. If God exists and guides mankind, why hasn't He hidden Himself from the eyes of humans or at least given more signs of His presence to humans? Is it not possible for us to have more proofs of the existence and presence of God as well as the truth of religious propositions so that no one can claim that he has sought to find the truth of religion and has not succeeded? Couldn't it be possible for us to have options such as seeing purgatory, communication with the souls after death, and talking with religious leaders in a wider way than now, so that our religious doubts disappear and our certainty increases? How can "divine concealment" be combined with his guidance? Is it possible to combine the two and not fall into the trap of conflict? In this article, the conflict between God's guidance and His disappearance is examined in a descriptive and analytical way, and to solve the problem of His disappearance, His guidance is interpreted as "necessary" and "possible".

کلیدواژه‌ها [English]

• Divine concealment
• God'
• s guidance
• belief in God
• existence of God
• atheism